مقالات آموزشی
بیمه پهپاد سمپاش: ضرورت یا هزینه اضافی؟
به نظر شما، آیا بیمه پهپاد سمپاش صرفاً یک هزینه اضافی است یا ضرورتی است که می‌تواند سرمایۀ شما را حفظ کند؟ پاسخ به این پرسش تا حد زیادی بستگی به میزان ریسک‌پذیری فعالیت‌های کشاورزیِ شما دارد و اینکه اگر حادثه‌ای پیش آید، بدون پشتوانه بیمه چقدر دچار ضرر خواهید شد؟ به‌طورکلی، انواع بیمه برای پهپاد سمپاش هزینه‌های مختلفی را پوشش می‌دهند؛ مثلاً بیمه بدنه از برخوردهای ناگهانی و خرابی‌های احتمالی حفاظت می‌کند و بیمه مسئولیت شخص ثالث، خسارات واردشده به دیگران را جبران می‌کند. در برخی کشورهای دنیا این بیمه اجباری است و در برخی دیگر خیر؛ اما در همه موارد، بیمه پهپاد سمپاش می‌تواند هزینه‌های سنگین تعمیر و جبران خسارات را به‌شکل قابل‌توجهی کاهش بدهد. برخی از شرکت‌های بیمه برای پهپادهای سمپاش بیمه‌های یک‌ساله را ارائه می‌دهند؛ و این بیمه‌ها اگرچه هزینه‌بر هستند؛ اما آسودگی خاطر و امنیت سرمایه‌گذاری در کاربردهای کشاورزی را تضمین می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید.
مزایای بیمه پهپاد سمپاش چیست؟
بیمه پهپاد سمپاش در نگاه اول راهی برای جلوگیری از پرداخت‌های گزاف در صورت وقوع حادثه است. بسیاری از حوادث هوایی در مزارع یا باغ‌ها به‌دلیل نبود دید کافی، وزش باد شدید یا بروز نقص فنی رخ می‌دهند و این اتفاق برای اپراتورهای حرفه‌ای هم پیش می‌آید. پوشش بیمه‌ای در برابر سقوط احتمالی یا برخورد پهپاد با درختان و سازه‌ها موجب می‌شود تعمیر یا تعویض قطعات گران‌قیمت دستگاه، اپراتور را از فعالیت اصلی‌اش باز ندارد؛ مثلاً هزینه جایگزینی یا تعمیر یک مدل پیشرفتۀ پهپاد سمپاش مثل DJI Agras T30، T25، T40 یا T50 ممکن است فراتر از بودجه یک سال یک کشاورز باشد و بیمه می‌تواند نقش کلیدی در جبران این زیان ایفا کند.
وقتی صحبت از سمپاشی و پخش مواد شیمیایی در مزارع می‌شود، شرایط جوی نقش مهمی در ایمنی دستگاه و دقت سمپاشی دارند؛ مثلاً ممکن است پهپاد به‌دلیل برخورد با موانع صدمه ببیند. با وجود بیمه بدنه می‌توان اطمینان داشت در صورت آسیب، بخش اعظم هزینه‌های تعمیر یا تعویض توسط شرکت بیمه پرداخت می‌شود. همچنین شرایط سخت جوی ممکن است به بدنه، موتور یا سیستم الکترونیکی دستگاه آسیب وارد کند و اگر بیمه را در اختیار نداشته باشید، هزینه تعمیرات از جیب خودتان خواهد بود!
بیمه مسئولیت شخص ثالث نیز یکی دیگر از مزایای مهم بیمه پهپاد سمپاش محسوب می‌شود؛ مثلاً کاهش دید یا تغییر ناگهانی باد ممکن است باعث رانش ذرات سم شود و اگر پهپاد در طول عملیات به فردی آسیب برساند (چه از طریق سمپاشی و چه از طریق برخورد مستقیم) یا به باغ همسایه خسارت وارد کند، هزینه‌های پزشکی و حقوقی می‌تواند بسیار زیاد باشد. این پوشش مسئولیت دقیقاً برای چنین مواقعی پیش‌بینی شده تا از ایجاد تنش‌های قانونی و مالی جلوگیری کند و اپراتور بتواند با آرامش بیشتری پرواز کند.
نکته مهم دیگر، پوشش آسیب‌های فنی و نقص‌های غیرمنتظره است. گاهی بدون هیچ برخورد ظاهری، یک سنسور ارتفاع یا کنترلر پرواز از کار می‌افتد و کل دستگاه از کنترل خارج می‌شود. هزینه عیب‌یابی و تعویض قطعات الکترونیکی می‌تواند رقم بالایی باشد و بیمه کمک می‌کند بخش اصلی این هزینه‌ها را کاهش بدهید. به‌علاوه، اگر پهپاد شما در محل ناامن یا دورافتاده‌ای قرار دارد و احتمال سرقت آن وجود دارد، برخی از انواع بیمه می‌توانند گزینه پوشش سرقت و مفقودی را هم به شما ارائه بدهند.
چالش‌ها و معایب بیمه پهپاد سمپاش چه مواردی هستند؟
با وجود تمام مزایای گفته‌شده، نباید از چالش‌ها و معایب بیمه پهپاد سمپاش غافل شد. نخستین و آشکارترین مورد، هزینه‌های اضافی‌ای است که سالانه باید بپردازید. برخی شرکت‌های بیمه نرخ خود را براساس ارزش اظهاری پهپاد محاسبه می‌کنند و این عدد ممکن است به ۷ درصد ارزش کل پهپاد برسد. برای مثال، اگر ارزش یک پهپاد ۱۰۰ میلیون تومان باشد، باید سالانه چیزی حدود ۷ میلیون تومان به اضافه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را بپردازید و این تنها برای بیمه بدنه است! بیمه شخص ثالث هم مبلغی جداگانه می‌طلبد که می‌تواند تا چند میلیون تومان دیگر به‌طور سالانه باشد. این عدد برای برخی اپراتورها زیاد به نظر می‌رسد و توجیه اقتصادی ندارد، به‌ویژه اگر میزان استفاده از پهپاد کم باشد یا سطح فعالیت محدود به مزارع کوچک باشد.
ازسوی‌دیگر، بیمه ممکن است در برخی شرایط آسیب را پوشش ندهد. پروازهای بدون مجوز در مناطق ممنوعه یا بالای پالایشگاه‌ها و اماکن نظامی به‌طور معمول از شمول بیمه خارج هستند. همچنین وجود برخی شروط در قرارداد مانند رعایت ساعت معینی از روز برای پرواز یا محدودیت در ارتفاع می‌تواند دست‌وپای اپراتور را در عملیات حرفه‌ای ببندد. اگر به این مفاد دقت نکنید، ممکن است در زمان رخ‌دادن حادثه، شرکت بیمه از پرداخت خسارت شانه خالی کند!
پیچیدگی فرایند بیمه و ناآگاهی نسبت به مفاد آن نیز گاهی دردسرساز می‌شود. از یک سو، تهیه مدارک هویتی، مشخصات دقیق فنی پهپاد، ارائه شماره سریال‌ها و حتی ثبت عکس‌ها یا ویدئوهایی از زوایای مختلف دستگاه زمان‌بر است. ازسوی‌دیگر، اگر بخواهید همه پوشش‌های لازم را دریافت کنید (مثلاً بدنه، مسئولیت، سرقت، آتش‌سوزی و رانش سم)، ممکن است با بندهای متعدد حقوقی روبه‌رو شوید که درک صحیح آن‌ها نیازمند مطالعه دقیق یا حتی مشورت حقوقی است.
مقایسه بیمه یک‌ساله با بیمه‌های بلندمدت پهپاد سمپاش
در بازار بیمه، معمولاً با دو شکل عمده مواجهیم: بیمه یک‌ساله و بیمه بلندمدت چندساله. بیمه یک‌ساله برای کاربرانی مناسب است که نمی‌خواهند خود را برای دوره‌های طولانی درگیر هزینه کنند یا قصد دارند هرسال با شرکت‌های مختلف وارد مذاکره شوند و نرخ مناسب‌تری پیدا کنند. در یک قرارداد یک‌ساله می‌توانید شرایط را بسنجید و اگر میزان فعالیتتان کاهش یافت یا نوع پهپاد را عوض کردید، محدودیتی در تمدید نداشته باشید. ازسوی‌دیگر، برخی کشاورزان یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سمپاشی که حجم عملیاتشان بالاست، ترجیح می‌دهند از بیمه‌های طولانی‌مدت استفاده کنند تا نرخ تخفیف مطلوب‌تری دریافت کرده و درگیر تمدید سالانه نشوند.
در ارزیابی هزینه‌های یک‌ساله، باید توجه داشت که مواردی همچون حق بیمه بدنه و مسئولیت ممکن است در سال‌های آتی دچار افزایش شوند. اگر بیمه چندساله داشته باشید، احتمالاً نرخ ثابتی را در طول مدت قرارداد پرداخت می‌کنید. البته این موضوع به سیاست‌های شرکت بیمه بستگی دارد و ممکن است همین بیمه بلندمدت برای برخی فعالیت‌ها صرفه اقتصادی نداشته باشد. از جمله مواردی که می‌تواند بر این تصمیم تأثیر بگذارد، تغییر مدل یا ارزش پهپاد، تغییر در قوانین محلی یا وقوع حوادثی که باعث افزایش نرخ بیمه در آینده می‌شوند هستند.
آیا بیمه برای پهپاد سمپاش ضروری است؟
بحث ضرورت یا اضافی‌بودن بیمه به عوامل متعددی وابسته است. اگر در مناطق پرخطر با مزارع وسیع و شرایط آب‌وهوایی نامساعد کار می‌کنید یا اگر ارزش پهپاد شما بالاست (مثلاً دستگاه‌های چند صد میلیون تومانی)، احتمالاً خرید بیمه ضروری‌تر می‌شود. حوادثی نظیر برخورد با خطوط برق فشارقوی، سقوط بر روی عابران در باغ یا ایجاد خسارات گسترده به مزارع همسایه به‌دلیل رانش سم در اثر باد، همگی رویدادهایی هستند که بدون بیمه می‌توانند کل سرمایه زندگی شما را به خطر بیندازند!
اما اگر با یک پهپاد کوچک و ارزان‌قیمت در سطح محدود پرواز می‌کنید، شاید بیمه پهپاد سمپاش برایتان چندان توجیهی نداشته باشد. به‌ویژه اگر پروازهایتان را در شرایط جوی مناسب انجام می‌دهید و احتمال برخورد با موانع تقریباً صفر است. ازسوی‌دیگر در بعضی مناطق یا کشورها، قوانین سخت‌گیرانه‌ای در خصوص بیمه اجباری برای پروازهای تجاری وجود دارد و نداشتن بیمه باعث توقف فعالیت شما می‌شود. در این حالت، موضوع «ضرورت» فقط به بحث اقتصادی خلاصه نمی‌شود و به چارچوب‌های حقوقی و مقرراتی هم مربوط است.
در نهایت، کشاورزان و اپراتورها باید براساس شرایط جغرافیایی، نوع محصول، ارزش دستگاه و برنامه‌های توسعه کارشان به ارزیابی سود و زیان بپردازند. اگر احتمال ریسک و هزینه‌های بالقوه خرابی بالا باشد، بیمه، اگرچه یک هزینه ثابت سالانه خواهد بود؛ اما همچنان سودمند است. در مقابل، اگر فعالیت پهپاد بسیار محدود است و احتمال حادثه کم به‌نظر می‌رسد، برخی ترجیح می‌دهند با گذاشتن بودجه‌ای برای تعمیرات احتمالی به سراغ بیمه پهپاد سمپاش نروند.
سخن پایانی درباره بیمه پهپاد سمپاش
بیمه پهپاد سمپاش می‌تواند نقش مهمی در مدیریت ریسک‌های عملیاتی داشته باشد و از زیان‌های بزرگ جلوگیری کند. هزینه آن بسته به مدل، ارزش دستگاه و نوع پوشش انتخابی بیمه متفاوت است (مثل بیمه خودرو!) و گاهی رقم قابل‌ملاحظه‌ای محسوب می‌شود. پیش‌از خرید بیمه، شرایط و نیازهای خود را به‌دقت بسنجید تا مطمئن شوید سرمایه‌تان در برابر خطرات مختلف به‌درستی محافظت می‌شود. برای مشاوره در خصوص بیمه پهپاد سمپاش خود و انتخاب بهترین گزینه با تیم تخصصی فارس روبویار تماس بگیرید.
تجربه کشاورزی نوین با دریافت مشاوره از فارس روبویار؛ اطلاعات خود را ثبت کنید.
فیلد های "*" اجباری هستند
منابع:
https://ag.dji.com/newsroom/agriculture-drone-insurance
https://www.easa.europa.eu/en/light/topics/drone-insurance
https://pilotinstitute.com/what-should-your-drone-insurance-cover/
