مقالات آموزشی
از مجوز تا نگهداری: هر آنچه که یک اپراتور پهپاد سمپاش در ایران باید بداند

کشاورزی نوین با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، به دنبال افزایش بهرهوری و کاهش هزینههاست. یکی از این فناوریهای نوین، استفاده از پهپادهای سمپاش است. این پهپادها با افزایش سرعت، دقت و کاهش مصرف سم، نه تنها زمان و هزینههای مربوط به سمپاشی را کاهش میدهد، بلکه به بهبود کیفیت و کارایی این عملیات نیز کمک میکند.
با این حال، پرواز پهپاد سمپاش در ایران تابع قوانین و مقررات خاصی است و برای استفاده مؤثر و قانونی از پهپادهای سمپاش، لازم است که اپراتورها با مراحل اخذ مجوز، نکات فنی و ایمنی و نحوه نگهداری صحیح پهپاد آشنا باشند. این راهنمای جامع، اطلاعات کاملی در زمینه نحوه دریافت مجوز پرواز پهپاد در ایران و نیز نگهداری آن به شما ارائه میدهد.
مراحل اخذ مجوز پهپاد در ایران
در ایران، شرایط خاصی برای دریافت مجوز پهپاد تعیین شده است. این شرایط مواردی چون نوع پرواز و منطقه پرواز را در برمیگیرد. پرواز پهپاد باید برای اهداف غیرنظامی باشد، همچنین باید در مناطقی پرواز کند که برای پرواز پهپاد مجاز است. رعایت قوانین و مقررات مربوط به پرواز پهپاد، از جمله محدودیتهای ارتفاع (حداکثر ۱۲۰ متر از سطح زمین)، منطقه پرواز (اجتناب از پرواز در مناطق ممنوعه و نزدیک فرودگاهها) و قوانین مربوط به حریم خصوصی و امنیت عمومی برای هر اپراتور ضروری است. مدارک و مراحل مورد نیاز برای دریافت مجوز پرواز پهپاد در ایران به صورت زیر است:
ارائه سند مالکیت یا پلاک پهپاد
پلاک پهپاد تحت نظر سازمان هواپیمایی کشور و از طریق سامانه پرنده هدایت پذیر از دور (پهپاد) صادر میشود. هر پرنده دارای پلاک مختص خود است و هنگام معامله باید به شخص خریدار انتقال یابد.
ارائه گواهینامه خلبانی پهپاد
دریافت گواهینامه خلبانی پهپاد مستلزم شرکت در دوره های آموزشی است که در مراکز معتبر زیر نظر سازمان هواپیمایی کشوری برگزار میگردد.
ارائه دیگر مستندات مورد نیاز
علاوه بر موارد قبلی، برای اخذ مجوز پهپاد ارائه مدارک زیر نیز الزامی است:
- کارت ملی
- شناسنامه
- گواهی عدم سوء پیشینه
- مدارک فنی پهپاد (شامل مشخصات فنی، گواهی استاندارد و برگه سبز)
- سند مالکیت زمین کشاورزی
- تکمیل فرمهای مربوط به ثبت پلاک پهپاد
- شرکت در دورههای مقررات پروازی
- ارائه معرفینامه از شرکتهای معتبر فروش پهپاد
ثبتنام در سامانه جامع پهپادهای غیرنظامی سازمان هواپیمایی کشور
ثبتنام در سامانه سازمان هواپیمایی کشوری (https://uas.cao.ir/) و ارائه مدارک به صورت الکترونیکی انجام میشود. این مراحل به طور خلاصه عبارتاند از:
- کلیک بر روی گزینه شخص حقیقی
- وارد کردن کد ملی و کد امنیتی
- وارد کردن تمام مشخصات شخصی
- وارد کردن کد ارسالی در کادر مشخص شده
- مطالعه تعهد نامه و تأیید بندهای آن
- آپلود تصاویر مدارک خواسته شده
- تایید اطلاعات وارد شده در صورت صحت
- وارد کردن اطلاعات پهپاد و بارگذاری تصاویر مربوط به پهپاد
- تأیید متن تعهد نامه و پرداخت هزینه ثبت
- پیگیری درخواست در قسمت لیست درخواستها
- ارسال شماره پلاک پهپاد پس از تایید توسط کارشناسان به صورت پیامک و ارسال پلاک پهپاد به آدرس شما به صورت یک هولوگرام که باید آن را بر روی بدنه اصلی پهپاد خود بچسبانید.
پس از بررسی مدارک و تأیید آنها لازم است که متقاضی در آزمونهای تئوری و عملی شرکت کند.
وظایف اپراتور پهپاد سمپاش
انجام عملیات سمپاشی با پهپاد، نیازمند دانش و مهارتهای خاصی است. این فرایند شامل مراحل متعددی است که هر مرحله نیاز به دقت و توجه زیادی دارد. استفاده از سموم مناسب، میزان پاشش، زمانبندی مناسب برای انجام عملیات و دیگر فاکتورها میتوانند بر نتیجه نهایی و انجام موفق عملیات سمپاشی تاثیر بگذارند. لازم است که هر اپراتورها با نحوه استفاده از پهپاد، تنظیمات مختلف و مدیریت عملیات آشنا باشد. وظایف یک اپراتور پهپاد سمپاش شامل:
- آمادهسازی پهپاد: بررسی فنی و اطمینان از سلامت پهپاد قبل از هر پرواز، شامل بازرسی فنی، بررسی ملخها، موتورها، شارژ باتریها، سیستم GPS، بررسی مخازن، سیستمهای پاشش و سایر اجزای کلیدی.
- بررسی وضعیت مزرعه: شامل شناسایی نواحی آلوده، نوع آفات و بیماریها و نیازهای خاص سمپاشی
- انتخاب سموم و مواد شیمیایی مناسب: انتخاب صحیح سموم و تعیین دوز مناسب با توجه به نوع آفات و بیماریها زیر نظر مشاوران و کارشناسان کشاورزی
- انتخاب نازل مناسب. انتخاب نازل با توجه به نوع سموم و شرایط مزرعه و فشار پاشش. فشار مناسب باعث میشود که سموم به طور یکنواخت و با اندازههای مناسب بر روی گیاهان پاشیده شوند.
- تنظیمات نرمافزاری: انجام تنظیمات مربوط به نوع سم، میزان و سرعت پاشش، الگوی توزیع مواد، مسیر پرواز و ارتفاع پرواز در نرمافزار مربوطه. ارتفاع پرواز پهپاد تاثیر زیادی بر دقت پاشش دارد. ارتفاع پرواز بیش از حد باعث میشود قطرات سموم در هوا پخش شده و به هدف مورد نظر نرسند.
- برنامهریزی پرواز: تعیین مسیر پرواز بهینه با توجه به نوع محصول، شرایط آب و هوایی (سرعت و جهت باد، دما، رطوبت)، نوع سمپاش و نقشه زمین کشاورزی.
- کالیبراسیون تجهیزات: کالیبراسیون دقیق سیستمهای پاشش و سنسورها، تنظیم فشار پمپها و نازلها به منظور پاشش یکنواخت و دقیق مواد سمّی.
نکات ایمنی در هنگام استفاده از پهپاد سمپاش
پهپادهای سمپاش ابزارهایی بسیار کاربردی و دقیق برای انجام عملیات سمپاشی در کشاورزی هستند. با این حال انجام دقیق، صحیح و موثر این عملیات علاوه بر مهارت و دانش فنی، مستلزم توجه به برخی نکات ایمنی برای حفظ سلامتی اپراتور و نیز خود دستگاه پهپاد است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
- پرواز در شرایط آب و هوایی مناسب و اجتناب از پرواز در باد شدید، طوفان، بارندگی و شرایط نامساعد جوی.
- آگاهی از خطرات احتمالی مانند برخورد با موانع (درختان، ساختمانها، خطوط برق)، نقص فنی پهپاد، شرایط اضطراری و خطرات ناشی از سموم.
- استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب مانند کلاه ایمنی،ماسک، لباسهای مقاوم به مواد شیمیایی و عینک محافظ.
- انجام بازرسیهای دورهای، آموزشهای لازم.
- رعایت فاصله ایمن از افراد و حیوانات.
- عدم استفاده از دستگاه در روزهای بادی و بارانی که میتوانند باعث پخش شدن سموم و کاهش دقت پاشش شوند.
نگهداری پهپاد سمپاش
نگهداری پهپاد سمپاش یکی دیگر از موارد مهمی است که هر اپراتور باید در نظر داشته باشد. نگهداری صحیح پهپاد سمپاش، نه تنها عمر مفید دستگاه را افزایش میدهد، بلکه از عملکرد بهینه و ایمن آن نیز اطمینان حاصل میکند. در این بخش به نکات مهم در نگهداری پهپاد سمپاش خواهیم پرداخت:
بررسی قطعات
- ملخها: ملخها به دلیل چرخش سریع و مداوم، در معرض آسیبهای زیادی هستند. قبل از هر پرواز، ملخها را به دقت بررسی کنید و از عدم وجود ترک، شکستگی، خمیدگی و یا سایر آسیبها مطمئن شوید. در صورت مشاهده هرگونه آسیب، ملخ را تعویض کنید.
- موتور: موتورها قلب تپنده پهپاد هستند. قبل از پرواز، موتورها را از نظر وجود هرگونه صدای غیرعادی، لرزش و یا گرم شدن بیش از حد بررسی کنید. در صورت مشاهده هرگونه مشکل، به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.
- باتریها: باتریها منبع انرژی پهپاد هستند. عمر مفید باتریها را با شارژ و دشارژ صحیح و نگهداری در شرایط مناسب افزایش دهید. از شارژ بیش از حد و یا تخلیه کامل باتریها خودداری کنید.
- سیستم GPS: سیستم GPS نقش مهمی در تعیین موقعیت و مسیر پرواز پهپاد دارد. از صحت عملکرد GPS و اتصال آن به ماهوارهها قبل از پرواز اطمینان حاصل کنید.
- دوربینها: دوربینها برای تصویربرداری و ثبت اطلاعات در هنگام سمپاشی استفاده میشوند. لنز دوربینها را به طور مرتب تمیز کنید و از عدم وجود هرگونه آسیب فیزیکی مطمئن شوید.
سرویس دورهای: مراجعه به متخصص
- زمانبندی سرویس: برای افزایش طول عمر پهپاد، سرویسهای دورهای را طبق توصیه سازنده انجام دهید.
- تکنسین مجرب: سرویسهای دورهای را توسط تکنسینهای مجرب و متخصص انجام دهید.
- موارد سرویس: در سرویسهای دورهای، مواردی مانند بررسی و تعویض قطعات فرسوده، تنظیم موتورها، کالیبراسیون سیستم GPS و بررسی نرمافزارها انجام میشود.
- در صورت وجود هرگونه مشکل یا ابهام، با متخصصین و تعمیرکاران مجرب مشورت کنید.
تمیزکاری: نظافت رمز ماندگاری
- پهپاد را پس از هر بار استفاده، بخصوص پس از سمپاشی، تمیز کنید.
- باقیماندههای سموم میتوانند به قطعات پهپاد آسیب برسانند. بنابراین، از تمیز کردن کامل پهپاد و حذف هرگونه اثر از سموم اطمینان حاصل کنید.
- از مواد شوینده مناسب برای تمیز کردن پهپاد استفاده کنید و از استفاده از مواد شیمیایی قوی که ممکن است به قطعات پهپاد آسیب برسانند، خودداری کنید.
- پس از تمیز کردن، پهپاد را به طور کامل خشک کنید و از عدم وجود هرگونه رطوبت اطمینان حاصل کنید.
نگهداری در شرایط مناسب: محیطی امن برای پهپاد
- پهپاد را در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید.
- از جایگاههای مخصوص برای حمل و نگهداری پهپاد استفاده کنید تا از آن در برابر ضربات و آسیبهای احتمالی محافظت شود.
- در صورت عدم استفاده طولانی مدت از پهپاد، باتری آن را جدا کنید و در شرایط مناسب نگهداری کنید.
- بررسی منظم قطعات پهپاد، به ویژه ملخها، موتورها، باتریها، سیستم GPS و دوربینها، و تعویض قطعات آسیبدیده.
- انجام سرویسهای دورهای توسط تکنسینهای مجرب و متخصص.
آموزشهای لازم برای اپراتورهای پهپاد سمپاش
استفاده از پهپادهای سمپاشی نیز مانند هر ابزار دیگر نیاز به دریافت آموزشهای لازم دارد. این آموزشها به کاربران این امکان را میدهد که علاوه بر بهرهبرداری مؤثر از این فناوری، بتوانند طول عمر استفاده از آن را نیز افزایش دهند. دورههای آموزشی لازم برای استفاده از پهپادهای سمپاش را میتوان به دو دسته زیر تقسیم کرد:
- شرکت در دورههای آموزشی معتبر و دریافت گواهینامه اپراتوری پهپاد از سازمان هواپیمایی کشوری یا مراکز آموزشی مورد تایید.
- گذراندن دورههای تخصصی در زمینه سمپاشی و استفاده از پهپاد در کشاورزی، شامل آموزشهای مربوط به سموم، نحوه سمپاشی، تنظیمات نرمافزاری و نکات ایمنی.
نقش فناوری در بهبود عملکرد پهپادهای سمپاش
استفاده از پهپادهای سمپاش علاوه بر ایجاد تحول در کشاورزی به کاهش اثرات زیستمحیطی نیز کمک کرده است. به مرور تحولاتی چون استفاده از سیستمهای هوشمند مانند GPS، سیستمهای کنترل پرواز خودکار، سنسورهای تشخیص نوع گیاه، استفاده از فناوریهای اینترنت اشیا و ادغام هوش مصنوعی در این پهپادها صورت گرفت که یک قدم بزرگ به سوی کشاورزی خودکار و هوشمند محسوب میشد. استفاده از پهپادهای هوشمند در سمپاشی مزایای زیادی داشت. این فناوریها علاوه بر کاهش قابل توجه هزینههای کشاورزی میتوانستند سموم را بهطور دقیق و سریع در مناطق مورد نیاز بپاشند که این امر منجر به کاهش هدررفت سموم و نیاز به نیروی کار انسانی میشد.
دستاورد مهم بعدی استفاده از پهپادهای هوشمند حفظ محیط زیست بود. پهپادهای سمپاش به سبب دقت بالا در پاشش سموم و کاهش سموم مصرفی میتوانند آسیبهای زیستمحیطی را کاهش دهند. در نهایت استفاده بهینه از منابع، سموم و کودها و نیز نظارت دقیق بر وضعیت گیاهان به افزایش بهرهوری محصولات و تولید محصولات با کیفیتتر در حجم بیشتر کمک میکند.
مسیری نوین به سوی کشاورزی هوشمند
استفاده از پهپادهای سمپاش در کشاورزی نوین، به دلیل مزایای فراوان آن، به سرعت در حال گسترش است. با این حال، برای بهرهبرداری قانونی و مؤثر از این تکنولوژی، لازم است که اپراتورها با مراحل اخذ مجوز، نکات فنی و ایمنی و نحوه نگهداری صحیح پهپاد آشنا باشند. این راهنمای جامع، اطلاعات کاملی را در این زمینه ارائه میدهد و کمک میکند تا به عنوان یک اپراتور حرفهای پهپاد سمپاش در ایران بتوانید از مزایای این تکنولوژی در کشاورزی بهرهمند شوید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مجوزها و آموزشهای تخصصی، با تیم فارس روبویار تماس بگیرید. همین حالا در دوره آموزشی خلبانی پهپاد فارس روبویار ثبتنام کنید و یک گام به حرفهای شدن نزدیکتر شوید!